Mùi – giác quan tinh tế nhất của con người

Mùi là giác quan nguyên thủy nhất. Nó tồn tại trước cả ngôn ngữ, tư duy và ký ức, và là cầu nối trực tiếp giữa môi trường bên ngoài với cảm xúc bên trong. Chính vì vậy, mỗi người cảm nhận mùi theo cách khác nhau. Có người nhạy mùi đến mức chỉ một thay đổi nhỏ trong mùi cơ thể, mùi phòng hay mùi trên quần áo cũng đủ khiến họ nhận ra ngay. Sự nhạy mùi không phải điều ngẫu nhiên; nó là kết quả tổng hòa của gene, hormone, cấu trúc não bộ và cả trải nghiệm sống của mỗi người.

Gen quy định độ nhạy của khứu giác

Một số người sở hữu số lượng lớn hơn các thụ thể khứu giác – những cảm biến siêu nhỏ nằm trong mũi có nhiệm vụ nhận biết mùi. Điều này khiến họ “bắt tín hiệu mùi” nhanh hơn và rõ hơn người bình thường. Nếu có người trong gia đình đặc biệt giỏi nhận biết mùi, khả năng cao yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành sự nhạy cảm này.

Hormone và nhịp sinh học ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng ngửi mùi

Khả năng cảm nhận mùi không cố định suốt cả ngày mà thay đổi theo nhịp sinh học của cơ thể. Buổi sáng, não bộ tỉnh táo hơn nên người nhạy mùi càng nhạy hơn. Đến chiều, sự mệt mỏi và áp lực tích tụ khiến khứu giác giảm độ chính xác. Hormone căng thẳng, lo âu hay thiếu ngủ cũng làm mùi trở nên “nặng” hơn trong nhận thức, khiến người nhạy mùi dễ bị quá tải bởi mùi mạnh hoặc mùi cơ thể.

Phụ nữ thường nhạy mùi hơn nam giới

Nhiều nghiên cứu ghi nhận phụ nữ có khả năng nhận biết mùi tốt hơn nam giới. Hormone estrogen, cùng cấu trúc não bộ thiên về cảm nhận cảm xúc và tinh tế, khiến phụ nữ phản ứng nhạy hơn với mùi mồ hôi, mùi quần áo hoặc sự thay đổi mùi tự nhiên của người thân. Điều này giải thích vì sao trong nhiều gia đình, phụ nữ thường là người “bắt mùi” nhanh nhất.

Trải nghiệm sống và cảm xúc hình thành “trí nhớ mùi”

Khả năng ngửi mùi không chỉ đến từ sinh học mà còn từ ký ức và trải nghiệm. Những người lớn lên hoặc làm việc trong môi trường có nhiều mùi – như đầu bếp, thợ làm bánh, chuyên viên nước hoa hay mỹ phẩm – có bộ nhớ mùi phong phú, giúp họ phân biệt mùi rất nhanh. Mùi được lưu trong vùng não chịu trách nhiệm về cảm xúc, nên những ai nhạy cảm cảm xúc cũng thường nhạy mùi hơn người khác.

Lối sống và môi trường sống ảnh hưởng mạnh đến khứu giác

Người không hút thuốc, uống ít rượu, ngủ đủ giấc và sống trong môi trường sạch sẽ có khứu giác mạnh và chuẩn xác hơn. Ngược lại, căng thẳng kéo dài, thức khuya hoặc sống ở nơi ô nhiễm khiến khứu giác hoạt động kém, giảm khả năng nhận biết mùi. Vì vậy, hai người đứng chung một nơi nhưng có thể cảm nhận mùi hoàn toàn khác nhau.

Một số người nhạy mùi đến mức chỉ một thay đổi rất nhỏ trong mùi cơ thể hay mùi môi trường cũng khiến họ nhận ra ngay. Vì vậy, họ thường đặc biệt yêu thích những hương sạch nhẹ, trong trẻo và thanh mát kiểu Địa Trung Hải. Những nốt hương mang phong cách Breeze Italy luôn tạo cảm giác dễ chịu, không lấn át và phù hợp với khứu giác tinh tế của họ hơn những mùi quá nồng hoặc quá ngọt.

Vì sao người “nhạy mùi” dễ bị ảnh hưởng bởi mùi cơ thể?

Đối với người có khứu giác tinh tế, mùi cơ thể hay mùi mồ hôi được não khuếch đại mạnh hơn. Họ dễ cảm thấy khó chịu hoặc mệt mỏi khi đứng gần ai có mùi nồng, hoặc trong không gian không thông thoáng. Thời điểm cơ thể tỏa mùi mạnh, nhất là buổi trưa và buổi chiều, cũng khiến họ phản ứng mạnh hơn với mùi của người xung quanh. Vì vậy, việc giữ cơ thể sạch mát và dùng những mùi hương nhẹ nhàng giúp tạo sự dễ chịu cho cả bản thân lẫn người đối diện.

Kết luận

Sự nhạy mùi là sự kết hợp của gene, hormone, cảm xúc và môi trường sống. Có người nhạy mùi hơn không phải do khó tính, mà vì cơ thể và não bộ của họ thực sự tinh tế hơn. Khi hiểu được điều này, bạn sẽ dễ dàng điều chỉnh mùi cơ thể của mình, lựa chọn những hương sạch nhẹ phù hợp và tạo ra một không gian giao tiếp dễ chịu, tinh tế và thoải mái hơn cho mọi người.